افغانستان یک بار دیگر مورد توجه جدی جهانیان قرار گرفته است. فردا 5 اکتبر، زمانی است که کنفرانس بروکسل در مورد افغانستان بر گزار می شود. یک روز مهم و سرنوشت ساز در آینده افغانستان است. رهبران حکومت وحدت ملی، در این نسشت با بیش از 70 کشور و 20 نهاد بین المللی روی یک میز، روی جلب کمک های جهانی برای چهار سال آینده چانه زنی خواهد کرد.
این کفرانس از چند جهت برای افغانستان و جامعه بین المللی اهمیت نمادین و استراتژیک دارد. حکومت افغانستان دیگر نمی تواند بدون برآورده کردن مجموعهای از پیش شرطها، همانند دهه اول پس از سقوط طالبان، کمکهای مالی فراوان بین المللی را به دست آورد. از این جهت، در طول ماههای گذشته، یکی از مصروف ترین زمانهای ممکن دولت مردان افغان، آمادگی برای کنفرانس بروکسل بود. مجموعهای از تعهداتی که اتحادیه اروپا و کمک کنندگان دیگر افغانستان برای چهار سال آینده، متقبل شده اند، با تلاشهای مستمر و پیگیر حکومت افغانستان به دست آمده است. به این جهت، این کنفرانس اهمیت زیادی برای افغانستان دارد.
از سوی دیگر، حکومت وحدت ملی زمانی روی کار آمد که بخشی زیادی از تعهدات حکومت پیشین افغانستان که در کنفرانس توکیو کرده بود را نیز باید عملی میکرد. عملی کردن آن تعهدات، با چالشهای عظیمی که بر سر راه حکومت وحدت ملی افغانستان وجود داشت، بسیار سخت و دشوار مینمود. در جنین شرایطی حکومت وحدت ملی افغانستان تلاش کرد تا آن تعهدات را با همه چالشها و ضعفهایش برآورده سازد.
چالشهای حکومت افغانستان در طو ل دو سال گذشته کم نبوده است. امنیت در این کشور به بدترین وضع ممکن رسیده است. این ناامنیها حاصل ناکامی رهبران حکومت وحدت ملی نیست. بلکه شرایط افغانستان پس از خروج نابههنگام سربازان جامعه جهانی از این کشور در سال 2014، افغانستان را با مجموعهای از چالشهای امنیتی و نیروهای کم تجربه و فاقد امکانات لازم دفاعی، تنها گذاشت. در این شرایط شورشیان و حامیان آنها در منطقه که منتظر فرصت مناسب بودند، تحرکات خود را افزایش داده و ناارامیها را در نقاط مختلف افغانستان افزایش دادند.
علاوه بر این افغانستان نیاز به ترمیم تصویر خود در سطح بین المللی بود. این کشور از روابط شکننده و تیره با غرب برخوردار بود؛ غربی که باید همه بار گران مالی افغانستان را بر دوش میکشید. به این جهت، افغانستان بخشی عظیمی از انرژی و زمان خود را روی روابط خارجی خود گذاشت؛ روابطی که در حوزه غرب به شدت بهبود یافته و به نفع افغانستان تمام شده؛ اما در منطقه فاجعه بار بوده است. استراتژی سیاست خارجی حکومت وحدت ملی در باره پاکستان یکی از ناکام ترین کارنامههای این حکومت پنداشته میشود. مجموعهای از سرمایه سیاسی آقای غنی که مصرف بهبود روابط با پاکستان شده بود، به هدر رفت و ضایع شد. در چنین وضعی این حکومت از چالش دوم که در عرصه روابط خارجی خود داشت، زیاد موفق به در نیامد.
علاوه بر این، وضعیت اقتصادی افغانستان در شکننده ترین حالت ممکن قرار گرفت. بهای ارز افغانی به شدت کاهش یافت و بازار ارز این کشور، نوسانات غیر قابل پیش بینی را تجربه کرد. سرمایههای اقتصادی که تاجران افغان داشت، از ترس شرایط پس از 2014 از افغانستان بیرون کردند. اقتصاد این کشور با رکود جدی مواجه شد. فساد اداری که یکی از چالشهای کلان حکومت افغانستان در طول پانزده سال گذشته بوده، وضعیت اقتصادی مردم را بدتر نمود. در چنین حالتی، حکومت وحدت ملی باید با شکنندهگی وضعیت وخیم اقتصادی نیز دست و پنجه نرم میکرد.
اما؛ این چالشها همگی میطلبید تا تلاشهای گستردهای صورت گیرد. در این وضعیت، دولت افغانستان در راستای تعهدات خود در عرصه مبارزه با فساد، افزایش عواید داخلی، مبارزه با تروریزم و بهبود زندگی مردم خود تلاشها و ابتکارات اساسی را روی دست گرفت تا بتواند با برآورده نمودن بخش عظیمی از این تعهدات، کمکهای چهار ساله دیگری را از جامعه بن المللی، برای سالهای مانده به 2020 را به دست آورد.
در چنین حالتی برآورده نمودن آن همه تعهدات سیگانه تا پایان سال 2016، امری به شدت دشوار و سختی بود؛ اما رهبران حکومت وحدت ملی توانسته اند، با عمل نمودن به برخی و یا بسیاری از این تعهدات افغانستان، حدود 3.5 میلیارد دالر کمک جامعه جهانی را به صورت سالانه برای 4 سال آینده در کنفرانس بروکسل به دست آورد.
وعده این کمکها از سوی کشورها و نهادهای بین المللی کمک کننده قرار است در روز کنفرانس بروکسل در پنجم ماه اکتبر به صورت علنی بیان شود؛ اما حمایت کشورهای کمک کننده، وابسته به پیشرفت و اصلاحات در افغانستان خواهد بود. حکومت افغانستان برای جلب کمکهای مالی جامعه جهانی، باید متعهد به تعهدات داده شده در راستای مبارزه با فساد اداری، حمایت از حقوق زنان، ایجاد شرایط مناسب برای سکتور خصوصی و جلب سرمایه خارجی در عرصههای مختلف، بهبود وضعیت کاریابی و فقرزدایی باشد.
با توجه به این راه دشواری که افغانستان برای به دست آوردن این کمکها انجام داده، چهارشنبه پنجم اکتبر در تاریخ افغانستان به عنوان یک روز ماندگار ثبت میشود و به عنوان شهروندان افغان نیاز است تا این روز مهم را در حافظههای خود برای بقای افغانستان متفاوت گرامی بداریم.