توافق ناامه صلح میان حزب اسلامی و دولت افغانستان، توسط رییس جمهور غنی و گلبدین حکمتیار امضا شد. محل امضای توفق نامه توسط حکمتیار مشخص نیست. او پس از یک بیانیه نسبتا طولانی ویدیویی، چهارکاپی از توافق نامه صلح را که قبلن میان نمایندگان حزب اسلامی، حکومت و شورای عالی صلح امضا شده بود، را امضا کرد.
رییس جمهور نیز در ارگ ریاست جمهوری، در حضور مقامات ارشد حکومتی، سران جهادی و دیپلمات های کشورهای خارجی، این توافق نامه را امضا کرد و گفت که در امضای این توافق نامه، قانون اساسی را جدن در نظر گرفته و هیچ مورد در آن یافت نمی شود که حقوق مردم افغانستان در آن نادیده گرفته شود.
رییس جمهور از طالبان و دیگر گروه های که در جنگ با دولت افغانستان قرار دارند خواست، مانند حزب اسلامی به پروسه صلح بپیوندند.
با امضای این سند، مواد توافق نامه اجرایی خواهد شد و دولت نیز با توجه به محتوای این سند، مکلف است زمینه برگشت مصون حکمتیار به کابل و یا هر جای دیگری از افغانستان را که او انتخاب کند، فراهم سازد.
اقتدار در صحبت های حکمتیار
گلبدین حکمتیار در صحبت ویدیویی اش، با اقتدار تمام حرف می زد. او گفت، جنگ در افغانستان به نفع مردم نیست و تأکید کرد که نزدیک است مردم صاحب اقتدار واقعی و صاحب نظام مورد توافق شوند. آقای حکمتیار در اظهارات ویدیویی اش گفت که “امروز برای افغانستان مهم تر از همه چیز پایان جنگ و تأمین صلح سراسری است. افغان ها می خواهند که خانه های شان خراب نشود و جنگ ادامه نداشته باشد. فرزندان شان کشته نشوند.”
حکمتیار، داود خان را عامل جنگ های داخلی عنوان کرد و گفت امضای توافق نامه صلح میان حکومت و حزب اسلامی، نتیجه تلاش های دو تیمی بوده است که زحمت کشیدند. او گفت که با عملی شدن این توافق نامه بحران کنونی در افغانستان حل می شود و آرزو دارد که دولت افغانستان نیز به تعهدات که در توافق نامه آمده، متعهد باشد.
حکمتیار در بخش دیگری از صحبت هایش از حکومت افغانستان خواست، گفتگو با طالبان را نیز آغاز کند. او تأکید کرد که ” از رییس جمهور می خواهم که نیت نیک و اخلاص خود را ثابت کند و با طالبان گفتگوهای صلح را آغاز کند. زندانیان طالبان را بدون قید و شرط به خواست من آزاد کند.”
او همچنان از رهبری طالبان تقاضا کرد که آمادگی خود را برای صلح اعلام کند.
آقای حکمتیار گفت که ادامه جنگ در افغانستان به نفع افغان ها نیست، بلکه به نفع خارجی ها است. او افزود هدف اصلی این توافق نامه همین است که جنگ از افغانستان تمام شود و افغان ها میان خود در گفتگوهای بین الافغانی مشکلات شان را حل کنند.
احترام به قانون اساسی
رییس جمهور غنی که طرف دیگر امضا کننده این توافق نامه بود، ادامه جنگ در افغانستان را به نفع هیچ کس و گروهی نداست و گفت فایده ادامه جنگ و درگیری به جیب کسانی می رود که جنگ در افغانستان را مدیریت می کنند و از تروریزم به عنوان ابزار فشار استفاده می کنند.
رییس جمهور در سخنرانی اش در ارگ تاکید کرد که نزدیک به چهل سال می شود که خون افغان ها می ریزد. او تاکید کرد که “ما به عملی شدن این توافق نامه به این خاطر باور داریم که نظریات مردم را افغانستان را شنیده ایم و همه با آن موافق بودند.”
آقای غنی گفت که ” اکنون این فرصت برای طالبان و دیگر گروه های مخالف دولت فراهم شده است که انتخاب شان را نشان بدهد. بودن در کنار ملت و پیوستن به صلح مانند حزب اسلامی و یا قرار گرفتن در برابر ملت و ادامه دادن به خون ریزی و جنگی که سودش به جیب دیگران می رود، را انتخاب می کنند.”
رییس جمهور تأکید کرد که مردم قضاوت خواهند کرد که چه کسانی کمر به تباهی مردم بسته اند. او افزود جنگ و کشتار فرزندان این سرزمین گروه های تروریستی را منزوی می سازد و آن ها شکست خواهند خورد. آقای غنی علاوه کرد که “هم برای مردم و هم برای دنیا این ثابت شده است که چه کسی در پی جنگ است و چه کسی در پی صلح.”
رییس جمهور غنی گفت که “طالبان حتا اگر گمان داشته باشند که برحق اند، به این مساله جواب ندارند که قرآن گفته است، اگر طرف مقابل تان میل به صلح داشته باشد، شما نیز راه صلح در پیش گیرید.”
محمد اشرف غنی افزود که “یکی از ویژ‍‌گی های خوب توافق نامه صلح با حکمتیار این است که قانون اساسی افغانستان در آن احترام شده است. به این توافق برای این باور دارم که در تضاد با قانون اساسی نیست. قانون اساسی نقطه اتصال تمام مردم افغانستان و بزرگترین وسیقه ملی ما است.”
ظاهرن گفته شده که در گفتگوهای صلح میان حزب اسلامی و حکومت افغانستان، حفظ دست آوردهای پانزده سال گذشته شرط اساسی بوده است؛ آنچه امروز رییس جمهور نیز به آن اشاره کرد. رییس جمهور گفت، او در مقابل تمامی خون های که می ریزد خود را مسوول احساس می کند و پس از این تلاش خود را بیشتر می سازد تا به جنگ ها در افغانستان نقطه پایان گذاشته شود.
توافق نامه صلح اجرایی شد
از زمان امضای این توافق نامه توسط رییس جمهور و رهبر حزب اسلامی، تمامی مواد گنجانیده شده در این توافق نامه قابلیت اجرایی را به دست آورد. اکنون دولت افغانستان مکلف است که زمینه بازگشت مصوون حکمتیار را فراهم سازد. جامعه جهانی و در رأس آن امریکا را متقاعد سازد که رهبر و دیگر فرماندهان حزب اسلامی را از لیست سیاه بیرون کرده و آن ها را به عنوان افراد سیاسی به رسمت بشناسند.
در کنار این، دولت افغانستان مکلف است زمینه بازگشت و اسکان مهاجرین مربوط به حزب اسلامی را نیز فراهم سازد. موضوعی که هم امروز گلبدین حکمتیار و هم رییس جمهور به آن اشاره کردند. رهبر حزب اسلامی از مهاجرین مربوط به حزب‌اش خواست به افغانستان برگردند و در آنچه او آبادی افغانستان گفت، سهم بگیرند.
رییس جمهور نیز تأکید کرد که از سال جدید روند بازگشت مهاجرین را سرعت می بخشد و همین گونه تلاش می کند امکانات و سهولت های رهایشی را برای شان فراهم سازد. رییس جمهور تأکید کرد که ملت افغانستان زمانی تکمیل و قوی می شود که مهاجرین به کشور باز گردند و در حل کردن مشکلات افغانستان سهم بگیرند.
آقای حکمتیار اما حرف های دیگری نیز داشت که ظاهرن به نحوی اشاره به برخی از والی ها بود. او گفت که ” دولت باید بر تمام ولایات حاکم باشد. در هیچ ولایت نباید قدرت های محلی حاکم باشد.”
واکنش‌ها به امضای توافق نامه
امضای توافق نامه صلح با حزب اسلامی، با واکنش های مثبت و منفی به همراه بود. سالن ارگ ریاست جمهوری در شوق فرو رفته بود و هر آن شعارهای زنده باد حکمتیار سر داده می شد. به صحبت های سخنران ها کف زده میشد و شوق و خنده در سیمای اکثر اشتراک کنندگان که ناشی از این توافق بود آشکارا معلوم بود.
در بیرون از ارگ اما موجی از واکنش های منفی به ویژه در میان کاربران فیس بوک دیده می شد. جوانان عمدتن با نشان دادن مخالفت خود به این توافق نامه، این کار حکومت افغانستان را لکه ننگی در افغانستان عنوان کردند. آن ها در اعتراض به این کار حکومت و رییس جمهور، عکس پروفایل های خود را سیاه کردند و شروع به دادخواهی برای یک اعتراض بزرگ نموده اند.
به نظر می رسد این مخالفین اکثرن قشر تحصیل کرده می باشند. هر چند رییس جمهور بارها در صحبت های امروز خود تأکید کرد که هیچ اقدام عجولانه و احساسی در این گفتگوها وجود نداشته و تمام ارزش های درج شده در قانون اساسی لحاظ شده است.
پیش از این دیدبان حقوق بشر، به امضای پیش نویس توافق نامه صلح میان حزب اسلامی حکمتیار و دولت افغانستان که میان نمایندگان دو طرف امضا شده بود واکنش نشان داده بود. دیدبان حقوق بشر گفته بود، بازگشت حکمتیار، فرهنگ معافیت از مجازات را که حکومت افغانستان و حامیان بین المللی اش در پیش گرفته است، بیشتر می سازد.
تعهدات دو جانبه
بر اساس این توافق نامه صلح، هر دو طرف امضا کننده متعهد به پایان جنگ، تامین صلح، پایبندی به ارزش های اسلامی، حقوق برابر و بدون تبعیض زن و مرد در برابر قانون، تأمین عدالت اجتماعی و تلاش برای یک پارچگی افغانستان می باشند.
آنچه در متن این توافق نامه آمده است دولت افغانستان را مکلف می سازد، پس از نافذ شدن این سند، برای رفع تحریم های بین المللی علیه گلبدین حکمتیار و سایر رهبران و فرماندهان حزب اسلامی تلاش کند. حزب اسلامی را به عنوان یک حزب سیاسی به رسمیت بشناسد، زمینه فعالیت های اعضای این حزب را در درون دولت و در فضای سیاسی افغانستان از جمله زمینه اشتراک آنها را در انتخابات های بعدی مساعد سازد.
رییس جمهور مکلف شده تا گلبدین حکمتیار را به عنوان یک رهبر جهادی با صدور فرمانی مورد احترام قرار دهد، زمنیه بازگشت او را به کابل و یا یکی دو جای دیگری که مشخص می شود فراهم ساخته و مصارف و امکانات برایش فراهم سازد.
دولت افغانستان همچنان مکلف است، تمامی زندانیان حزب اسلامی را رها سازد. البته زندانیانی که مرتکب جرایم جنایی باشند و یا ادعاهای فردی علیه آن ها وارد باشد، از این جمع مستثنا اند. دولت افغانستان همچنان مکلف است که زمینه بازگشت مهاجرین مربوط به این حزب را فراهم ساخته و برای آن ها شهرکی را در نظر بگیرد.
در مقابل حزب اسلامی نیز مکلفیت های دارد که باید مطابق به این سند به آن عمل کند. تمامی افرادی که به اتهام عضویت در دولت در اسارت این گروه می باشد، باید آزاد شوند. پس از نافذ شدن این سند، حزب اسلامی مکلف است، آتش‌بس دایمی را در تمام نقاط زیر کنترول نیروهایش اعلام و برقرار سازد.
حزب اسلامی مکلف است، به خاطر منافع ملی، به قانون اساسی احترام بگذارد و تمامی گروه های مسلح و تشکیلات نظامی خود را ملغا سازد. این حزب همچنان نباید از گروه های مسلح که دولت افغانستان آنها را تروریست می داند، حمایت کند.
افزودن دیدگاه