تغییر تاکتیکی یا استراتژیک؛ شکل‌گیری مثلث افغانستان، هند و امریکا

توسطقیام نوری

شهریور ۱۷, ۱۳۹۵ به روز رسانی : بهمن ۲۴, ۱۴۰۲ , , , , , , ,

رویکردهای تازه سیاست خارجی افغانستان نشان می دهد که دولت این کشور، از ارادۀ پاکستان در تأمین ثبات در افغانستان سرخورده و بی اعتماد شده است.

این مسأله سبب شده تا افغانستان به گزینه‌ی روابط نزدیک با هند توجه کند.

اما، در پانزده سال گذشته برای سیاست گران افغانستان ثابت شده که تنها نزدیکی با هند برای حل مسایل مربوط به امنیت افغانستان کفایت نمی‌کند. برای همین، این‌بار، سیاست گذاران افغانستان امریکا را نیز در این مسیر با خود همراه کرده و مثلث جدید افغانستان، هند و امریکا را شکل داده است.

مثلث جدید

هفتۀ پیش جان کری، وزیر خارجۀ امریکا در سفری به هند گفته است که دولت مردان افغانستان، هند و امریکا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویارک یک نشست سه جانبه را تشکیل می دهند.

وزیر خارجۀ امریکا در این نشست خبری از پاکستان خواسته که آغاز نشست های سه جانبه کابل-دهلی-واشنگتن نباید پاکستان را وادارد تا خود را منزوی احساس نماید. بلکه، به گفته آقای کری، اسلام آباد به جای آن باید نقش خود را در تأمین ثبات با افغانستان بیشتر کند.

وزارت خارجۀ افغانستان در باره این نشست سه جانبه به خبرنامه گفته که ” آجندای اصلی این نشست بحث روی مسایل امنیتی افغانستان و دریافت راه های برای تأمین ثبات در افغانستان خواهد بود.”

این نشست و این تغییر تازه از دید آگاهان، یک پیروزی خوب برای سیاست و دیپلماسی افغانستان شمرده شده است.

Kerry-Abdullah-Ghani
امریکا در تعاملات سیاسی در داخل و روابط این کشور با کشورهای بیرون نقش تاثیرگذار دارد

اقدام موثر

شوان سنو، تحلیلگر سیاسی و عضو پیشین استخبارات امریکا در مقاله‌ای به خبرگزاری دیپلمات نوشته که این کار اشرف غنی، رساندن پیام واضح به دولت پاکستان است تا طالبان را برای کشانیدن به میز مذاکره مجبور سازد؛ کاری که پاکستانی ها در پانزده سال گذشته زیر هر عنوانی که بوده، از آن سر باز زده.

به گفتۀ این تحلیلگر سیاسی-نظامی، این‌بار افغانستان ایالات متحد امریکا را نیز با خودش دارد و این مساله امتیازاتی خوبی را به سود افغانستان به ارمغان خواهد آورد.

عمر صمد، از تحلیلگران افغان مقیم در امریکای در گفتگویی ایمیلی به خبرنامه در این پیوند نوشته که این نشست ” برای دورنمای امنیت افغانستان برگزار خواهد شد با محور اصلی مبارزه با هراس افگنی.”

به باور آقای صمد ” گام تازه را از سوی سه کشور می توان به معنای فشار آوردن بر پاکستان برای همکاری بیشتر در کار مبارزه با هراس افگنی و حاضر کردن طالبان به میز گفتگو نیز ترجمه کرد. زیرا، از یک سو تلاش های یک جانبه اتمر و غنی برای تأمین صلح ناکام شده و از سوی دیگر گروه چهار جانبه صلح به تعلیق درآمده است.”

واکنش پاکستان

همان طور که انتظار می رفت، نشست سه جانبه واکنش پاکستانی ها را نیز در پی داشت.

در پی گفته های جان کری، وزیر خارجۀ امریکا، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان گفته که ” ما نمی دانیم، ضرورت برگزاری چنین نشستی در چیست؟ چرا باید این نشست برگزار شود.”

ظاهرا، پاکستانی‌ها از این گام تازۀ کابل-دهلی-واشنگتن راضی نیستند و این مساله در سخنان سخنگوی وزارت خارجۀ پاکستان به روشنی قابل دید است. پاکستان، ظاهرن خود را در تلاش تازه برای تأمین ثبات منزوی احساس می کند و از آن جا که اسلام آباد کابل را عمق استراتیژیک خود تصور می کند، انزوای خود را در نقش آفرینی در مسائل افغانستان نمی پذیرد.

نخست وزیر و رییس ستاد ارتش پاکستان
نزدیکی افغانستان با هند، مقام های نظامی و غیرنظامی پاکستان را سخت نگران ساخته است.

هشدار طالبان

اگر طالبان گروهی وابسته به دستگاه استخباراتی پاکستان دانسته شود، پس مفهوم پیام تازۀ طالبان را به خوبی می توان فهمید. طالبان، به تازگی از ادامه کمک های هند به افغانستان هشدار داده اند و گفته اند که در صورت ادامه این کمک ها، نهادهای موجود هند را در افغانستان مورد حمله قرار می دهند. برخی از آگاهان می گویند، این گفته های جنرالان پاکستانی است، تنها با این تفاوت که از آدرسی به نام “طالبان” گفته شده‌است.

بدنبال کمک های چهار چرخبال جنگی به افغانستان، هند همین تازگی برای ارایه کمک های بیشتری نظامی به افغانستان اعلام آمادگی کرده است.

روی هم رفته، به تازگی راحیل شریف، رییس ستاد ارتش پاکستان گفته که ” ما کماکان نقش خود را برای تأمین صلح در افغانستان انجام می دهیم. زیرا، تأمین صلح در افغانستان سرانجام به سود منافع ملی پاکستان  است.”

هرچند، این حرف رییس ستاد ارتش پاکستان تازگی ندارد، اما بیان چنین گفته های در آستانه نشست سه جانبه شاید به این مفهوم باشد که پاکستان به هیچ صورت حاضر نیست در پیوند با مسایل مهم افغانستان از جمله تأمین صلح و ثبات به حاشیه کشانیده شود و جای آن را دهلی-نو، رقیب دیرینه‌ای این کشور پُر کند.

سرانجام نشست سه جانبه

برخی از آگاهان افغان به این باورند که این‌بار افغانستان در کشاندن هند به مسأله امنیت افغانستان خیلی جدی‌تر از حکومت پیشین است. اشرف غنی به صراحت اعلام کرده که این کشور از پاکستان صلح نمی خواهد. این مساله می تواند این گونه تفسیر شود که افغانستان به گونۀ جدی برای مبارزه با طالبان و احتمالا فشار آوردن بر پاکستان برای همکاری صادقانه با روند صلح، به دنبال پیدا کردن راه های بدیل می باشد.

از دید این دسته تحلیل گران، از آنجایی که امریکا به تعهد پاکستان در مبارزه با هراس اگفنی دیگر باور ندارد و برای همین ملا منصور را در خاک پاکستان هدف قرار داد و کشت، این بار تلاش دارد با همکاری افغانستان، پای هند را نیز در این قضیه دخیل سازد. برای همین، جنرال ریچارد نیکولسن ماه پیش به هند رفت و از مقام های این کشور خواست که برای ارتش افغانستان کمک های بیشتری نظامی فراهم کند.

ANA
هند برای کمک های بیشتر به افغانستان اعلام آمادگی کرده است.

عمر صمد، آگاه سیاسی در امریکا باور دارد، از آنجا که هر سه کشور قربانی سیاست های هراس افگنی در منطقه است، این رویکرد تازه بیشتر برای هماهنگ کردن مأموریت مبارزه با هراس افگنی تمرکز می‌کند. هرچند، به باور آقای صمد، میزان همکاری‌‎های این دو کشور در واقع ثابت خواهد کرد که چنین حرکت ها چقدر به افغانستان سودمند تمام خواهد شد.

چقدر این پست مفید بود؟

روی یک ستاره کلیک کنید تا به آن امتیاز دهید!

میانگین امتیاز 0 / 5. تعداد آرا: 0

تا الان رای نیامده! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهید.

توسط قیام نوری

قیام نوری از خبرنگاران خبرنامه است. دانش آموخته رشته حقوق و علوم سیاسی از یکی از دانشگاه‌های خصوصی در افغانستان می‌باشد. او بیش از شش سال می‌شود که در رسانه‌های مختلف در افغانستان به عنوان خبرنگار ارشد در حوزه های سیاسی و امنیتی کار کرده است. قیام اکنون در خبرنامه سیاست و امنیت را دنبال می نماید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *