زیبایی برای هر شخصی معیارهای ویژهای دارد. شاید برای یک شخص چشمهای بزرگ معیار زیبایی باشد و بر خلاف، شخص دیگر عاشق چشمهای بادامی باشد.
معیارهای زیبایی برای اکثر بانوان نیز متفاوت و با اهمیت است. مرد ها نیز برای انتخاب همسر و شریک زندگی شان معیار هایی دارند. اکثر خانوادهها که به خواستگاری میروند این معیار ها را برای گزینش همسر پسر خود در نظر دارند و مطابق آن به دنبال عروس آیندهی خود میگردند.
1- چشم
اولین موردی که در صورت توجه را به خود جلب میکند و بسیاریها آن را مهمترین معیار برای زیبای در افغانستان میدانند، چشم است. واژههایی که با آن چشمها را تعریف میکنند شامل چشمهای آهویی، چشمهای گربهای و چشمهای بادامی میشوند. شاعران زیادی نیز به چشم ها توجه زیادی داشتهاند. فیض الله نکویی در وصف چشم گفته است که “چشم مست یار من میخانه میریزد بهم محفل مستانه را رندانه میریزد بهم”
2- بینی
دومین معیاری که بعد از چشم ها مورد توجه قرار میگیرد، بینی است. بینی در زیبایی هم بیشترین تاثیر را دارد. بینی بلند و باریک معیارهایی است که برای بسیاریها در افغانستان اهمیت فراوان دارد. همچنان اگر دختری بینی بلند و باریک داشته باشد، توجه خیلیها را به خود جلب میکند و شاید خواستگارهای زیادی خواهد داشت.
3- قد
سومین معیار در افغانستان برای زیبایی بلند بودن قد است. دختران قد بلند همیشه خواستگاران زیادتری نسبت به دیگر دختران دارند. مهران یکی از شاعران در وصف قد بلند گفته است که “اگر آن قامت رعنا به دیداری دگر بینم شوم سر تا به پا دیده به کویش خیره بنشینم”
4- پوست سفید و شفاف
معیار دیگری که در جامعه افغانی برای زیبایی اکثرا به آن توجه دارند، سفید بودن صورت و جلد بدن است. اکثر بانوان دوست دارند جلد صورتشان سفید و صاف باشد که این معیار از زمانهای دور نیز منحیث یکی از معیارهای زیبایی در افغانستان بوده است. در جهان اول این معیار حالا جای خود را به پوست های برنزه داده. رنگ این گونه پوست ها کمی به قهوهای میماند. فروغی بسطامی در وصف پوست دلنشین گفته است که “تا صورت زیبای تو از پرده عیان شد یک باره پری از نظر خلق نهان شد”
5- ابروهای کمندی
پنجمین معیاری که اکثرا در افغانستان برای معیار زیبایی یک بانو در نظر میگیرند ابرو های کمند است. کمان ابرو بودن نصیب هر دختری نمیشود و دخترانی که ابروهای منظم، صاف و کمند دارند به ابروهای خود مینازند. در دروههای قدیم معیار زیبایی برای ابرو، پیوسته بودن آن بوده است اما از این که شاعران زیادی به کمند بودن ابرو ها شعر سراییده اند معلوم میشود مردان نیز به این موضوع علاقهمند بودهاند. حافظ میگوید “مرا چشمیست خون افشان ز دست آن کمان ابرو جهان بس فتنه خواهد دید از آن چشم و از آن ابرو”
6- لاغری
جدیدا بسیاری از دختر خانمها لاغری را زیبایی دیگری میدانند که باید داشته باشند. این دست خانمها معیار اندام مناسب برای خود را در لاغر بودن میبینند. بیشتر دخترانی که از شانس بدشان صحتمند و چاق اند، از این ناحیه رنج می برند.
7- لبان برجسته
لبها هم که تاثیر زیادی بر زیبایی صورت دارد و یکی از معیارهای زیبایی شناخته میشود. در قدیم برای بسیاریها لبهای غنچه و باریک به نحوی معیاری برای زیبایی بوده است اما حالا اکثرا لبهای برجسته را معیار زیبایی میدانند. مجتبی اصغری فرزاقی در این باره گفته است که ” غنچه ای بر لب خندان ِ تو بازی دارد با چنین شاخصه ای ایل و تبارم هستی”
8- موهای پرپشت
موها یا زلف ها نیز در این دیار همیشه یکی از معیار های زیبایی بوده است. داشتن موهای بلند، پرپشت برای بسیاری از دختران یک امر مهم تلقی می شود. موهای سیاه و مجعد در دوران باستان این سرزمین معیاری برای زیبایی بانوان بوده است. حافظ در این باره این گونه می گوید “اگر به زلف دراز تو دست ما نرسد گناه بخت پریشان و دست کوته ماست”
9- دندان مروارید
هشتمین معیار برای زیبایی دندان است. اصطلاح دندان مروارید را هم حتما شنیدهاید. این اصطلاح برای دندانهایی که کوچک، مرتب و سفید باشند استفاده میشود. بسیاری از دختران نیز به این معیار از زیبایی همیشه توجه دارند و میخواهند دندانهای سفید و مرتب داشته باشند. سیف فرغانی در این باره گفته است که “ای تو را تعبیه در تنگ شکر مروارید تا به کی خنده زند لعل تو بر مروارید”
10 گردن بلند
گردن بلند نیز یکی از معیار زیبایی در افغانستان میباشد. گردنهای بلند باعث میشود که قد دختران بلند تر به نظر بیاید لذا بسیاری از دختران اهمیت زیادی به گردن بلند میدهند. البته پیشانی متوسط نیز حایز اهمیت اند.
11- گونه های پر
از معیارهای دیگری که میشود برای زیبایی در افغانستان اهمیت دارد، داشتن مژههای بلند، گونههای پر، چشمهایی به رنگهای سبز و یا آبی و چالگونه است. پوریا اسدی در این باره گفته است که “در خواب دیدهام بی سخن دل را به یغما میبرم با چال روی گونهات آن خواب هم تعبیر شد”