تازه ترین خبری که در باره روابط افغانستان و هند به گوش می رسد، احتمال سفر رییس ستاد ارتش افغانستان به هند است.
بر اساس اظهارات سفیر افغانستان در دهلی نو، قرار است جنرال قدم شاه شهیم به روز 29 ماه روان میلادی عازم دهلی نو گردد.
هدف اصلی این دیدار، آوردن فشارهای بیشتر بر نظامیان و سیاست‌گران هندی برای ارائه کمک های بیشتر نظامی به افغانستان گفته شده است. البته، فراهم شدن چرخبال های بیشتر در صدر جدول خواسته های دولت افغانستان قرار دارد.
بر اساس گفته های شیدا عبدالی سفیر افغانستان در هند “جنرال شهیم در این دیدار با یک فهرست جدید از جنگ افزارهای سبک و سنگین مورد نیاز ارتش افغانستان، به هند می آید.”
آقای عبدالی در عین حال گفته که ” قدم شاه شهیم در این سفر تلاش خواهد کرد تا هندی را برای فراهم کردن کمک های بیشتر به افغانستان قانع سازد.”
البته، فهرست نیازمندی های نظامی افغانستان که قرار است با مقام های هندی شریک ساخته شود، با مشورت با ارتش امریکا در افغانستان تهیه شده است.
جالب است که، هفته پیش جنرال ریچارد نیکولسن هم به هند رفته بود و از آنان خواسته بود که افغانستان “به چرخبال های بیشتری ساخت روسیه نیاز دارد و از هند انتظار دارد، این کمک ها را برای افغانستان انجام دهد.”
جنرال قدم شاه شهیم در حالی به هند می رود که هم اکنون هزاران سرباز ارتش افغانستان از مناطق سوزان هلمند تا کوه ها و تپه های قندز و بغلان با کمترین امکانات و تجهیزات می جنگند و قربانی می دهند. سربازانی که در مواردی به گفتۀ خود شان ” تا چهار روز هم یک توته نان گیر شان نمی آید.”
رییس ستاد مشترک ارتش افغانستان بلندپایه ترین مقام نظامی افغان است که در شش ماه گذشته از هندوستان بازدید می کند؛ مساله ی که به گفتۀ آگاهان، نشان می دهد افغانستان به لحاظ امنیتی در یک مرحلۀ حساس قرار گرفته است.
هشدار پاکستان
مساله ی روشن در ارتباطات منطقه ی افغانستان این است که نزدیکی کابل با دهلی نو، همواره پاکستان را تحریک می کند؛ همسایه یی که در طول تاریخ شصت ساله اش، ظاهرن در هیچ مقطعی، بنای دوستی و همکاری صادقانه با افغانستان را نداشته است.
سیاست گران و از آن مهم‌تر، ارتشی های پاکستان دولت افغانستان را متهم می سازند که نزدیکی افغانستان با هند، زمینه مداخله هندی ها از طریق افغانستان در امور پاکستان را فراهم می سازد؛ امری که در طول یک دهه گذشته همواره دولت مردان افغان آن را رد کرده و گفته اند که هیچ کشوری را اجازه دخالت در امور کشور دیگر از خاک خود نمی دهند.
شاید برای همین است که وزارت خارجۀ پاکستان همین دیروز در واکنش به نزدیکی های بیشتر افغانستان-هند گفته که “ما در بارۀ روابط کابل-دهلی حرفی نمی زنیم” اما هشدار داده که” افغانستان نباید بگذارد، یک کشور دیگر از خاکش بر ضد پاکستان استفاده کند.”
ارتش پاکستان چند روز پیش در پی انفجار مرگباری در کویته پاکستان که به کشته شدن 70 تن و زخمی شدن بیش از 100 تن دیگر انجامید، بی هیچ درنگی دستگاه استخباراتی هند – راو- را به سازماندهی این حملۀ انتحاری متهم کرد.
ارتش پاکستان گفته بود که انتحاری از خاک افغانستان و با کمک نهادهای استخباراتی هند به پاکستان انتقال یافته بود.
نبردگاه نیابتی
برخی از تحلیل گران اوضاع سیاسی افغانستان باور دارند، چیزی که اوضاع افغانستان را به سوی آینده مبهم خواهد برد، جنگ طالبان با نیروهای امنیتی افغان نیست. گسترش داعش هم نخواهد بود. به گفتۀ این صاحب‌نظران، تحریک بیشتر پاکستان، سردی روابط با این کشور، نزدیکی با هند و تلاش برای منزوی کردن پاکستان سبب می شود پاکستان از تمام ابزارهایش در درون افغانستان کار بگیرد و با بی رحمی تمام ثبات، اقتصاد و در کل ریشه های نازک امید را در افغانستان سرکوب کند.
یکی از تحلیل گران هندی در مقاله ی در نشریه دیپلمات نوشته که ” افغانستان از سال 2000 میلادی به این سو میدان جنگ نیابتی پاکستان و هند بوده است.”
به گفتۀ این تحلیل گر هندی، هند برای حفظ منافع کلان اقتصادی، زیر نظر گرفتن پاکستان، کاهش نفوذ این کشور در منطقه، رقابت با چین و سرانجام برای تبدیل شدن یک ابر قدرت منطقه‌یی، به خاک افغانستان نیاز دارد.
برخی ها، ساختن بند سلما، اعمار پارلمان جدید، سرمایه گذاری بر بندر چابهار و دیگر کمک های هند به افغانستان را در چوکات همین منافع تعریف شدۀ هند در افغانستان تعبیر می کنند.
چنان که، عبدالباقی امین، رییس مرکز مطالعات استراتژیک و منطقوی به خبرنامه گفت که “نزدیکی افغانستان با هند، حساسیت ها را در پاکستان افزایش خواهد داد. هم اکنون هم افغانستان به میدان نبرد نیابتی افغانستان و هند بدل شده است. نزدیکی با هند، این رقابت ها را شدت می‌بخشد.”
به گفتۀ آقای امین ” این مساله اصلا به سود منافع دراز مدت سیاسی افغانستان نیست که کاملا به دامن یک کشور خاص بیافتد. افغانستان باید سیاست خارجی اش را در قبال همسایه ها به گونۀ متوزان برنامه ریزی کند.”
افغانستان؛ مکان خطرناک
در کنار معادلات منطقه ای افغانستان، میدان های نبرد در این کشور تا به حدی گرم شده که سرانجام بار دیگر سربازان امریکایی را مجبور نموده تا به سنگرهای پیشین شان برگردند.
این برگشت اما چندان بی هزینه هم نیست. در تازه ترین مورد، در انفجاری در لشکرگاه، مرکز هلمند، یک سرباز امریکایی کشته و شش سرباز افغان و خارجی دیگر زخمی شده اند.
از ماه جنوری سال روان میلادی تاکنون این دومین سرباز امریکایی است که در هلمند کشته می شود.
این حمله، واکنش وزارت دفاع امریکا را نیز بدنبال داشت. اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا در پی این رویداد به خبرنگاران توضیح داد که “رویداد غم انگیز هلمند نشان داد که افغانستان هنوز مکانی است خطرناک. ارتش افغانستان مأموریت های سختی در پیش دارد تا سرانجام امنیت کشور خود را تأمین کند.”
کارتر افزود که “ما پیوسته با دولت افغانستان کار می کنیم تا ظرفیت ها و قابلیت های ارتش افغانستان به حدی بالا برود که بتواند به تنهایی امنیت کشور خود را تأمین کند.”
وخامت اوضاع افغانستان تا جایی رسیده که اکنون نظامیان امریکایی در کنار جنگنده های بی سرنشین، غول های بی-52 را نیز روانۀ میدان های نبرد در افغانستان کرده اند. این هواپیماها هم اکنون در بخش های شرقی و جنوبی افغانستان مشغول بمباران مواضع طالبان و متحدان شان هستند.
با این همه اکثر افغان ها به استراتژی جنگ محور و در عین حال سیاست خارجی چندجانبه گرای اشرف غنی چشم دوخته و امید دارند دولت وحدت ملی افغانستان آنچنان که قول داده، در سال جاری سوال بقای افغانستان را رفع نماید و بتواند، وضعیت شکننده موجود را بهبود بخشد.
افزودن دیدگاه