اعضای جنبش روشنایی در مراسم فاتحهخوانی قربانیان تظاهرات روز شنبهی کابل، اعلام کردند که آنان برای تحقق مطالبات شان کوچکترین تردید و عقبگردی نخواهند داشت.
احمد بهزاد، عضوی از این جنبش گفت که مطالبه عدالت خواهانهی این جنبش که از آن به عنوان خط قرمز مردم یاد شده بود، با جاری شدن خون تظاهرات کنندگان بر خیابانهای کابل به یک میثاق ملی بدل شده است. او در ادامه افزود که ” جنبش برای تحقق این مطالبه، کوچک ترین تردید و عقبگردی نخواهد داشت و به هیچ دلیل سیاسی اجازه معامله بر سر خون و خواست مردم خود نخواهد داد.”
اعضای جنبش روشنایی میگویند بعد از رسیدگی به خانوادههای شهدا و زخمیان، آنان چگونگی حرکت و اقدامهای بعدی شان را اعلام خواهند کرد.
این جنبش امروز دوشنبه فاتحهی عمومی را بخاطر قربانیان تظاهرات روز شنبه در مصلای شهید بابه مزاری در غرب کابل برگزار کرد. این مراسم از ساعت 9 صبح تا 12 چاشت و همچنان از ساعت 3 بعد از ظهر تا ساعت 6 عصر ادامه داشت.
رد کمیسون بررسی کننده
حکومت افغانستان کمیسیونی را جهت بررسی حادثه روز شنبه در دهمزنگ کابل، ایجاد کرده است. محمد اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان طی حکمی هیاتی را تحت ریاست محمد فرید حمیدی، دادستان کل افغانستان و شماری از نمایندگان نهاد های حکومتی و غیرحکومتی تشکیل داده است.
در اعلامیهی ارگ ریاست جمهوری آمده است که ، عباس بصیر مشاور ارشد ریاست جمهوری در امور منابع طبیعی و محیط زیست، نصرالله استانکزی رییس بورد مشورتی امور عدلی و حقوقی ریاست جمهوری، شاه گل رضایی عضو ولسی جرگه، عبدالرحمان رحمان معین ارشد امنیتی وزارت امور داخله، هلال الدین هلال معاون کشف و استخبارات وزارت دفاع ملی، سترجنرال مراد علی مراد معاون لوی درستیز وزارت دفاع ملی، نصرالله ارسلایی رییس دارالانشای شورای وزیران ریاست اجراییه، عبدالمتین بیگ معاون ولایتی ریاست عمومی امنیت ملی، محمد ناطقی نمایندهی ریاست اجراییه، جانان بارکزی رییس دفاع و امنیت ریاست عمومی ادارهی امور، محمد موسی محمودی نمایندهی کمیسیون مستقل حقوق بشر و عباس نویان عضو پیشین ولسی جرگه، اعضای این کمیسون میباشند.
اما داوود ناجی یکی از اعضای جنبش روشنایی، تشکیل چنین کمیسیونی را در غیاب نمایندگان شهدا و زخمیان و همچنان نمایندگان نهادهای بیطرف بین المللی باطل میداند و میگوید که بالای این کمیسیون هیچ اعتمادی ندارند.
آقای ناجی در گفتگو با خبرنامه گفت که شرط آنان برای تشکیل کمیسیون حقیقتیاب و بررسی کننده، این بود که این کمیسیون متشکل از سه ضلع باشد. به گفتهی وی در حال حاضر این کمیسیون یک ضلعه میباشد و اعضای آن همه افراد حکومتی اند. آقای ناجی گفت که بررسی این کمیسیون، زمانی برای آنان قناعتبخش است که بر علاوه نمایندگان حکومت، نمایندگان خانوادههای شهدا و زخمیان و همچنان نمایندگان نهادهای بیطرف بین المللی شامل باشند.
از سوی هم امرالله صالح، رییس پیشن امنیت ملی افغانستان، در یک مصاحبه تلویزیونی گفته است که حکومت از روی هراس و به دلیل بی اعتبار نشدن ادارات حکومتی نزد مردم، دست به کمیسیونسازی زده است.
او همچنان در قسمتی از سخنانش گفت که مذاکره حکومت با رهبران قدیمی در مورد مطالبات جنبش روشنایی اشتباه بزرگی بوده است. آقای صالح افزوده است که حکومت افغانستان حاضر است با طالبان با تضرع و التماس مذاکره کند اما حاضر نیست با مردمی که تقاضای مدنی دارند، مذاکره کنند و با آنان با تکبر برخورد میکند.
او میگوید که اگر رییس جمهوری با رهبران جوان جنبش روشنایی مذاکره نکند و به لجاجت اش ادامه دهد، موج تازهای ناآرامیها، شهرها و ولایات دیگر افغانستان را فرا میگیرد.
رییس پیشین امنیت ملی افغانستان گفته است که “حکومت باید با سازمان دهندگان جوان جنبش مذاکره میکرد؛ درحالی که حکومت با مذاکره با دو لنگوته دار قدیمی دچار اشتباه شد.”
با آن که رییس پیشین امنیت ملی افغانستان از اشتباهات حکومت این کشور در باره عدم مذاکره با جنبش روشنایی سخن میگوید، اما گزارشها حاکی از آن است که حکومت افغانستان یک روز قبل از زمان برگزاری تظاهرات دوم اسد جلساتی با شورای عالی مردمی جنبش روشنایی داشته است. ظاهرا، به گفته برخی از اعضای جنبش روشنایی این مذاکرات نتوانسته قناعت دو جانب را فراهم آورد.
افزایش تلفات غیر نظامیان
همزمان با حملات خونین دهمزنگ بر شهروندان غیرنظامی افغان که بیش از 80 تن کشته و بیش از 300 زخمی بر جای گذاشت، گزارش تازهی سازمان ملل متحد در باره نیم سال گذشته افغانستان حکایت از افزایش تلفات غیرنظامیان در جنگ افغانستان دارد. این گزارش تازهای سازمان ملل که امروز در کابل منتشر شد اعلام داشته که شمار کشته و زخمیشدگان غیرنظامی در افغانستان در شش ماه نخست سال جاری میلادی، نسبت به زمان مشابه آن در سال ۲۰۰۹ به بالاترین سطح خود رسیده است. نمایندگان سازمان ملل در عین حال، حین اعلام این گزارش بخاطر قربانیان حادثه روز شنبه در دهمزنگ کابل، یک دقیقه سکوت کردند.
نمایندگی سیاسی سازمان ملل در افغانستان، یوناما، در در این گزارش نوشته که در مجموع در شش ماه نخست امسال، ۵۱۶۶ نفر قربانی جنگ افغانستان شده اند که ۱۶۰۱ تن آن کشته و 3565 تن آن زخمی شدهاند.
در این گزارش تعداد زخمیان بیشتر از هر سال گزارش شده است. اگر چه تعداد کشته شدگان شش ماه نخست امسال نسبت به شش ماه مشابه آن در سال ۲۰۱۵ ( ۱۶۱۵ تن) و ۲۰۱۴ (۱۶۸۶تن) کمتر است، ولی تعداد زخمیان با رقم ۳۵۶۵ نفر بیشتر از هر سال دیگر است.
براساس گزارش یوناما، از آغاز سال ۲۰۰۹ تا ۳۰ جون امسال ۲۲،۹۴۱ غیرنظامی کشته و ۴۰،۹۹۳ غیرنظامی دیگر زخمی شدهاند.
حملات انتحاری بیشترین عامل تلفات
گزارش سازمان ملل تاکید کرده که درگیریهای زمینی هنوز هم عامل بیشترین تعداد تلفات غیرنظامیان افغان است. در این گزارش آمده است که حملات پیچیده انتحاری و بمبگذاریهای کنارجادهای باعث بیشترین تلفات غیرنظامیان افغان میشوند.
این گزارش نشان میدهد که عناصر ضددولت، مسوول ۶۰ درصد تلفات غیرنظامیان و نیروهای طرفدار دولت مسوول تلفات ۲۳ درصد دیگر هستند. ۱۳ درصد در درگیریهای بین دو طرف و ۴ درصد هم در انفجار مواد منفجر نشده کشته شدهاند.
آنچه در این گزارش تکان دهند است، افزایش کمسابقهای تلفات کودکان است. طبق این گزارش ۸۵ درصد کودکان، قربانی خشونتها در بمبگذاریهای کنارجادهای و انفجار مواد منفجر نشده، شدهاند.
با این وجود سازمان ملل در این گزارش تازه نوشته است که خشونتهای شش ماه نخست امسال، شامل کشته شدن 388 کودک و 130 زن هم میشود. بر اساس این گزارش، شمار کودکان که زخم برداشته اند نیز قابل تامل است که شمار آن به 1.121 کودک میرسد.