دلارام آغی معروف به آبه میرزا یا مادر میرزا امروز پنج شنبه به عمر 87 سالگی بر اثر کهولت سنی در ولسوالی مالستان ولایت غزنی چشم از جهان پوشید. محمدعلی اخلاقی، نماینده مردم غزنی از ولسوالی مالستان این ولایت در گفتگو با خبرنامه خبر فوت او را تایید کرد.
او رفت و صدایش را برای مردم و محله اش به یادگار گذاشت. گل صدبرگ تابستانم ای یار، فرار از ملك مالستانم ای یار – قطعه‌ای از آهنگ معروف اوست که همواره در میان مردم ولسوالی مالستان ولایت غزنی زمزمه می‌شود.
این آهنگ توسط هنرمندان مختلف بازخوانی شده است
https://www.youtube.com/watch?v=nBQlrBaUhmY
دلارام آغی در سال ۱۹۲۹ در ولسوالی مالستان ولایت غزنی به دنیا آمد. نام او، دقیق زمانی شهره شهر و دیار غزنوی شد که صدایش را با آله‌های موسیقی چون دمبوره و غیچک تلفیق داد. او در ابتدا صرف آواز می‌خواند ولی بعد با وجود این که از طرف خانواده و مردم مذهبی آن دیار تحت فشار بود، آرام آرام به نواختن دمبوره و سایر دستگاه های موسیقی محلی پرداخت تا این که «آبه میرزا» نام مشهوری در موسیقی محلی هزارگی شد.
آواز دلنشین و آفریده های زیبای وی توجه بیشتر هنرمندان هزاره را به خود جلب نمود تا جایی که سبک موسیقی به نام «سبک آبه میرزا» میان هنرمندان هزاره رواج یافت که عده زیادی از هنرمندان به سبک وی آهنگ خواندند.
حاشیه‌های زندگی
آبه میرزا در ولسوالی مالستان غزنی با فرهنگ بومی بزرگ شد. ولسوالی مالستان ولایت غزنی، یکی از ولسوالی‌های هزاره‌نشین در جنوب غربی ولایت غزنی می‌باشد. این ولسوالی از شمال به اجرستان وناور از شرق با جاغوری و از غرب با ولایت ارزگان هم مرز است.
آبه میرزا آواز خوان به تمام معنی محلی بود. مردم او را صدای مالستان می‌خواندند. به گفته‌ی مردم مالستان او در اوایل در سنین نوجوانی، صرف با صدایش که در مناطق مختلف این ولسوالی می پیچید، جوانان و نوجوانان آن دیار را شیفته خود کرده بود.
با این و جود با گذشت روزها شهرت دل‌آرام بیشتر شد و مردم از جاهای دور به دیدن او به مالستان آمدند. این باعث شد تا او از آن منطقه رانده شود و فضای مذهبی حاکم آن جامعه و هم‌چنان مردم سنتی با اتهام بستن به او راهی زندانش کردند. بی بی سی در گزارش که در مورد آواز خوان‌های محلی در سال 2013 داشت، نوشته است که آبه میرزا پس از زندانی شدن، در زندان آواز می‌خواند تا این که رییس زندان متوجه هنر آوازخوانی او شد وگفت که “این صدا نباید در زندان بماند” و او را آزاد کرد که به مالستان بازگردد.
او بعد از رهایی از زندان دوباره به زادگاهش در مالستان بازگشت. وی در کنار دوستان و اقارب خود در قریه «نوده»، زندگی سنتی و ده‌نشینی را دوست داشت و به آن عشق می‌ورزید.
آهنگ‌های ایام جوانی او به دلیل نبود امکانات ثبت نشده است. با این وجود تنها آوازهای پراکنده از وی در دست اند که با صدای صفدر مالستانی باز خوانی و ثبت شده است.
تنها صداست که می‌ماند
دلارام آغی از هنرمندان گوشه‌نشین بود که دوست نداشت دور از آب و هوای زادگاهش زندگی کند. تنها صدایش بود که نام اورا بر سر زبان ها انداخته بود. این آواز خوان محلی را محدود مردمان غزنی از نزدیک دیده بودند. از وی حتی عکسی به ندرت در انترنت یافت می‌شود.
https://www.youtube.com/watch?v=dXs2fUYfFRo
با این وجود ازجوانیهای او که شاهدخت دیارش بود هیچ تصویری در دست نیست، در ایام پیری اما از گیسوهای که دیگرسپید شده بود و با لباس‌ها و دستمالی که به دورسر اش پیچیده بود فقر را به راحتی می‌شد در چهره و زندگی اش دید. او در پیری ساده می‌نمود، درچشمان اش آزادگی، شجاعت، سادگی و صمیمت موج می‌زد.
https://www.youtube.com/watch?v=yfVv8dZ37A8
داوود توانا از باشندگان ولسوالی مالستان ولایت غزنی که این هنرمند را از نزدیک دیده است می‌گوید که “او بدون شک یکی ازتاثیر‌گذارترین آوازخوانان محلی برموسیقی افغانستان بود و سبک خواندن او درگذشته و حال توسط بسیاری ها تقلید شده و برای چندین نسل آینده نیز شنوندگان و علاقمندان خود را خواهد داشت.”
توانا می افزاید که این هنرمند و آهنگ های محلی اش در دوران زندگی وی مورد توجه کمی قرار گرفت. به این دلیل گرد‌آوری نشدن آهنگ هایش همراه با سوء استفاده تعدادی و نبودن امکانات موجب شده که خیلی ها او را اسم مستعارکسی دیگری بدانند.
https://www.youtube.com/watch?v=cMZVnrHAnMA
افزودن دیدگاه