حوالی ساعت یک بامداد جمعه شب است. شماری از زره پوشان ارتش، دو گذرگاه مهم را در منطقۀ باسفورس، در قلب استانبول اشغال کرده اند. لحظه به لحظه، حضور نظامی پوشان در جاده های مختلف در شهرهای استانبول و انقره مرکز ترکیه، افزایش می باید. مردم، این نظامی پوشان را با ترس، نگرانی و دلهره می نگرند. سکوت عمیق استانبول و انقره را فراگرفته است.
ناگهان، جت های جنگی بر فراز آسمان شهر استانبول نمایان می شود. محل زندگی رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه بمباران می شود. همزمان با این هواپیماهای به سرقت برده شده از فرودگاه نظامی ترکیه، اداره امنیت ملی ترکیه را نیز بمباران می کند.
ارتشی های کودتاچی وارد تلویزیون دولتی ترکیه می شوند. یکی از گویندگان تلویزیون را مجبور می سازند که اعلامیه کودتاچیان را بخواند.
در بیاننامهای شان چنین آمده که “برای تأمین امنیت، صلح، ثبات، نظم بر بنیاد قانون اساسی، آزادی و حقوق بشر، نیروهای نظامی ارتش ترکیه کنترول کامل کشور را بدست گرفته اند.”
اما، اردوغان کجاست؟
ساعاتی پیش از بمباران محل بود و باش رجب طیب اردوغان در ترکیه، وی به یک سفر تفریحی به یکی از بخش های ترکیه رفته بود.
خبر بی نظمی شهرها به سرعت می پیچد و اردوغان تفریح را در شهر مارماریس ناتمام می گذارد و وارد استانبول می شود.
رییس جمهور ترکیه از طریق یکی از رسانه های غربی کودتاه را سخت محکوم می کند. از هوادارانش می خواهد، هرچه زودتر به جاده ها بریزند و در حمایت از دولت زیر فرمانش شعار سر بدهند.
او در این سخنرانی کوتا به هوادارانش وعده کرده که به زودی کنترول همه چیز را بدست خواهد گرفت و این غایله پایان خواهد یافت.
درگیری های پراگنده
اما کودتا ارتشی ها سفید نبود. هنگام ورود رییس جمهور اردوغان به انقره، پولیس و نیروهای ویژۀ ارتش که هنوز با اردوغان وفاداراند، دست به کار می شوند. شماری از کودتاچیان را بازداشت می کنند. اما در درگیری ها میان پولیس و سربازان ویژه ارتش با کودتاچیان، دست کم 104 تن کشته می شوند. نیروهای وفادار به اردوغان تا هنوز نزدیک به 2850 تن را به اتهام حمایت از کودتا بازداشت کرده اند. بیش از 1440 تن زخمی شده اند.
حمایت مردم
اما ظاهرن آنچه که در شکست این کودتا نقش تعیین کننده داشته، حضور هواداران رییس جمهور ادوغان در امکان عمومی بوده است.
بدنبال درخواست اردوغان هزاران تن از شهروندان استانبول و انقره به جاده ها ریختند. پرچم سرخ و سفید ترکیه را برافراشتند و سربازان ارتش را مجبور کردند تا تسلیم شوند.
عکس های که در روزنامه ها و شماری از شبکه های اجتماعی نشر شده، نشان می دهد که مردم عادی می کوشند، سربازان کودتاچی را یک به یک خلع سلاح کنند و روانه بازداشتگاه نمایند.
خیانت به ترکیه
رجب طیب اردغان، رییس جمهور ترکیه که در انتخابات سال گذشته توانست 52 درصد آراء را بدست آورد، در پی این ماجرا که خواب خیلی از ترک ها را برهم زد، در نشست خبریی حاضر شد.
او در این نشست خبری به رسانه ها و مردم ترکیه اعلام کرد که آنچه رخ داده، یک خیانت است و عاملان این کار بهای سنگین این کار شان را خواهند پرداخت.”
قصد ترور
رجب طیب اردوغان در این نشست خبری همچنان تأیید کرده که محل زندگی او به قصد کشتن اش بمباران شده بود. به گفته اردوغان “آنان می پنداشتند که من هنوز در خانه ام، برای همین، آنجا را بمباران کردند.”
ادامه درگیری های پراکنده
رسانه های غربی که از محل رویداد گزارش می دهند، نوشته اند که هنوز درگیری های خورد و کوچک در برخی نقاط شهرهای انقره و استانبول جریان دارد. اما نخست وزیر ترکیه و سازمان استخباراتی این کشور اعلام کرده اند که کودتا شکست خورده و همه چیز زیر کنترول است. این مقام های ترک گفته اند که به زودی ثبات به ترکیه بر می گردد.
مسوول کودتا
رییس جمهور ترکیه در نشست خبریی که بدنبال این کودتا برگزار کرد، فتح الله گولن، یکی از رهبران مذهبی ترک را به انجام این کار متهم کرد. فتح الله گولن، از روحانیون پر نفوذ و مخالف دولت ترکیه است که در امریکا زندگی می کند. گفته می شود او نفوذ زیادی در ارتش و دستگاه های دولتی دیگر از جمله قوه قضاییه ترکیه دارد.
اما آقای گولن در گفتگو با خبرگزاری آلمان کودتای نافرجام علیه دولت اردوغان را محکوم کرده است. او گفته که “حکومت باید از طریق یک انتخابات آزاد و عادلانه، بدست بیاید، نه با زور و اجبار.”
واکنش افغان ها
ترکیه و افغانستان دارای 100 سال رابط دوستانه سیاسی و فرهنگی می باشد. این ارتباط در زمان شاه امان الله، بنیان گذاری شد.
همزمان با آن، شهروندان افغان و ترک نیز دارای ارتباط خوبی می باشند. ترک ها ده ها مکتب را در افغانستان تأسیس کرده اند. شماری از بیمارستان ها را تمویل و تجهیز می کنند و مهم تر از همه یکی از شریکان مهم ناتو برای بازسازی افغانستان پنداشته می شوند.
کاربران افغان در فیس بوک در ارتباط با کودتای ارتش ترکیه واکنش های متفاوتی داشته اند؛ از نفرین و توهین به اردوغان و حمایت از کودتاچیان تا حمایت از اردوغان و قهرمان سازی وی.
باورها بر این است که اگر این کودتا پیروز می شد، ترکیه در اوج تنش های سخت در خاورمیانه به سوی سرنوشتی نامعلومی حرکت می کرد؛ سرنوشتی که شاید بنیاد های ترکیه کنونی را که یکی از قدرت های تاثیر گذار آسیایی شمرده می شود، می لرزاند و سست می کرد.
حتا گفته می شود، با آن که این کودتا شکست خورده اما هنوز اوضاع ترکیه آنچنان به سامان نیست و بعید به نظر می رسد که به این زودی ها ثبات کامل به ترکیه باز گردد.
تصفیه کاری های در ارتش ترکیه صورت خواهد گرفت اما آگاهان می گویند، ارتشی ها که به کودتا معتاد می باشند، به این زودی ها اصلاح نخواهند شد و همین مساله آینده ترکیه اردوغان را تهدید می کند.
پیشینه ی کودتاهای نظامی در ترکیه
کودتای نخست: 27 ماه می سال 1960 میلادی
رییس جمهور، نخست وزیر و شماری از مقام های بلند پایه دیگر بازداشت شدند و به جرم خیانت و دیگر تخلف کاری ها محاکمه شدند.
کودتای دوم: 12 مارچ سال 1971 میلادی
رکود شدید اقتصادی به ناآرامی های گسترده در ترکیه منجر شد. ارتش زیر نام تأمین نظم سرکار آمد.
کودتای سوم: 12 سپتمبر سال 1980 میلادی
درگیری ها میان گروه های چپ و راست منجر به کودتای دیگر ارتش در ترکیه شد. هزاران تن بازداشت شدند و شمار زیادی آن ها اعدام گردیدند.
کودتای چهارم: 28 فبروری سال 1997 میلادی
بدنبال به قدرت رسیدن حزب اسلام گرای رفاه، ارتش ترکیه توصیه های را به این حزب نمود. حزب حاکم به جز پذیرفتن چارۀ دیگری نداشت و سرانجام رییس جمهور و نخست وزیر وقت استعفا نمودند.
افزودن دیدگاه