رییس جمهور غنی امروز در محفل افتتاح بزرگترین مرکز تداوی و آموزش حرفه ای و فنی معتادان افغانستان ، گفت که اعتیاد در کشورش به یکی از پنج مشکل ملی تبدیل شده است.
او گفت که اعتیاد مشکل ملی است و به عنوان یکی از پنج مشکل ملی باید این مساله را جدی گرفت.
رییس جمهور افغانستان قاچاقچیان و تولید کنندگان مواد مخدر را عامل اصلی گسترش اعتیاد در افغانستان خواند و تاکید کرد که باید با آن با جدیت مبارزه شود.
با این حال فیروزالدین فیروز، وزیر صحت عامه افغانستان در این مراسم گفت از مجموع جمعیت افغانستان، 11 درصد آن را معتادان مصاب به مواد مخدر تشکیل می‌دهند. او در عین حال تاکید کرد که در سال گذشته‌ی میلادی تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر به طور اوسط از 2.9 الی 3.6 میلیون تن بوده است.
به گفته‌ی آقای فیروز، از مجموع مصرف‌کنندگان مواد مخدر، یک و نیم تا دو میلیون نفر “معتاد” هستند و متباقی آنان به نوعی مواد مخدر مصرف می‌کنند اما معتاد شمرده نمی‌شوند.
آقای فیروز اضافه کرد که در حال حاضر ۱۰۵ مرکز درمان اعتیاد در افغانستان با ۳۵۰۰ بستر، فعال است که ظرفیت مداوای سالانه آن‌ها به ۳۵ تا ۴۰ هزار نفر می رسد.
وزیر صحت عامه افغانستان گفت که در مرکز ملی درمان معتادان حدود سه هزار معتاد بی‌سرپناه ساکن کابل تحت درمان قرار گرفته‌اند، اما تاکید کرد که از نظر او، مشکل اصلی در این زمینه، بازگشت دوباره آن ها به مصرف مواد مخدر است. به گفته او، برخی از معتادان تا سه بار هم درمان شده، اما دوباره به مواد مخدر روی آورده‌اند.
مرکز جدید درمان معتادان که اکنون به نام «احیای امید» نام نهاده شده است، پایگاه سابق نظامی نیروهای خارجی در شرق شهر کابل بود که از این پیش به نام «کمپ فینیکس» شهرت داشت. این کمپ طبق فرمان رییس جمهور غنی، در ماه دسامبر سال گذشته، به مرکز تداوی معتادان بدل شد. اکنون در این مرکز درحدود ۱۵۰۰ معتاد مصروف تداوی وآموزش اند وبه تعداد ۳۰۰۰ تن بعد از تداوی به زندگی عادی شان روی آورده اند.
مرکز درمان متفاوت
مرکزی درمان احیای امید، بزرگترین مرکز تداوی معتادان در افغانستان است که از تاریخ ۶ جدی سال ۱۳۹۴ به فعالیت آغاز کرده است. در این مرکز پیش از این نیروهای ناتو مستقر بودند. اکنون تبدیل شده به مرکز نجات افرادی که شاید خیلی‌های‌شان امیدی برای زنده ماندن نداشتند.
مریضانی که در این کمپ آورده شده اند باور دارند که روش‌های تداوی در این مرکز متفاوت‌تر از دیگر مراکز تداوی معتادان می‌باشد. شماری از این مریضان معتاد، چندین بار توسط مرکزهای مختلف تداوی شده اند اما نتوانسته اند ترک اعتیاد کنند.
اسدالله که یک معتاد زیر تداوی در این مرکز است می‌گوید: ” برخورد کارمندان مراکز دیگر در کابل با معتادان هیچ خوب نیست و در صورت که یک مریض گاهی اشتباهی را مرتکب می شدند، نصف شب از اتاق بیرون انداخته می‌شدند. در حالی که داکتران این کمپ برخورد خیلی انسانی با آن‌ها دارند”.
مسوولان این مرکز باور دارند که تا اکنون روند تداوی معتادان در کشور بیشتر پروژه‌یی بوده و برای همین هم نتیجه مفید نداشته است.
واحد الله کوشان معاون معالجوی این شفاخانه در گفتگو با خبرنامه تاکید می‌کند که “این مرکز متفاوت است و کارش هیچ‌وقت متوقف نخواهد شد چون بودجه‌ی ثابتی برایش از طرف حکومت افغانستان تعیین شده است و آن‌ها، برنامه‌های آموزشی پس از تداوی دارند. از جمله برنامه‌های روان‌شناسی و فراهم کردن زمینه کار برای این مریضان است. او می‌گوید این برنامه در شش ولایت بزرگ کشور نیز توسعه خواهد یافت.”
محمد امین رضایی یکی از داکتران بخش روانی این مرکز می‌گوید “یگانه چیزی که برای درمان مطمئین این مریضان ضروری است، اهمیت‌دادن و احترام به آن‌ها می‌باشد. ما همیشه تلاش می‌کنیم با مریض، رویه دوستانه و رفیقانه داشته باشیم.”
مراحل تداوی
تیم کاری ساحوی شفاخانه هزار و پنجصد بستر احیای امید، مراحل مختلفی را برای تداوی معتادان در جدول کار‌شان درج کرده اند. پس از جمع آوری معتادان از نقاط مختلف شهر کابل، نخستین مرحله، آماده ساختن مریض برای بستری شدن است.
در این مرحله افراد معتاد، به صورت دقیق معاینه می‌شود که از کدام نوع مواد استفاده می‌کند، مدت زمان اعتیاد مشخص می‌شود که آیا او به مریضی دیگری هم دچار هست یا خیر. تمام مشخصات او درج پرونده تداوی‌شان می‌شود.
مرحله‌ی دوم، دوره آمادگی است و از یک هفته تا سه ماه طول می‌کشد. یعنی بستگی به چگونگی وضعیت مریض دارد و این که اعتیاد آن‌ها چقدر پیشرفته و یا ابتدایی است. مریضانی که وضعیت خیلی جدی نیست، در یک هفته از این مرحله عبور می‌کنند، اما مریض‌های که وضعیت اعتیاد‌شان خیلی جدی است، حدود دو تا سه ماه در این مرحله زیر تداوی باقی می‌مانند.
مرحله دوم را داکتران بسیار دشوار تعریف می‌کنند. زیرا معتادان در این چند ماه با آموزش‌های روانشناسانه، تصمیم می‌گیرند که اعتیاد را ترک کنند. مرحله بعدی باید سم زدایی صورت بگیرد. این برنامه، زمانی استفاده می‌شود که افراد معتاد، مواد مخدر را ترک کرده باشند و داروی‌های بدیل مواد مخدر برای آنان تجویز می‌شود.
بعد از سپری کردن مرحله‌ی سم‌زدایی، این افراد بستری می‌شوند و تحت تداوی‌های روان‌درمانی قرار می‌گیرند، که نام آن را احیای مجدد گذاشته اند. در مرحله احیای مجدد به مریضان آموزش داده می‌شود که چگونه از مواد مخدر دور باشند. بعد از سپری کردن این دوره افرادی معتاد، دیگر انسانهای سالم اند.
مریض‌های که شغل دارد و وابسته به فامیل شان اند، طبق رضایت و ضمانت فامیل‌شان، دوباره به خانواداه‌های شان برگردانده می‌شوند؛ اما آن‌ها که خانه وشغل ندارند، وزارت کار و امور اجتماعی در نزدیک این شفاخانه، مرکز شغلی را به ظرفیت پذیرش حدود دو هزار تن، ایجاد کرده و در این مرکز شغلی به آن‌ها آموزش داده می‌شود تا افراد حرفه‌یی در بخش های مختلف بار بیایند.
مرکز وزارت کار و امور اجتماعی، ۱۰ بخش آموزش‌های فنی- حرفه‌ای دارد، و نظر به ذوق افراد، مریضان در آن بخش آموزش داده شده و به کار استخدام می‌شوند.
دکتر کوشان، معاون معالجوی این شفاخانه می‌گوید “آن‌ها هیچ گونه محدودیتی را برای پذیرش افراد معتاد ندارند و افراد معتاد به چرس گرفته تا معتاد خطرناکترین مواد مخدر، یعنی مبتلایان کریستال را، می‌پذیرند.”
به گفته‌ی کوشان، آنان تا حال ۱۸۰ تن را با فامیل‌های شان وصل کرده اند، یعنی کسانی که خانواده‌های شان هیچ خبری از آن‌ها نداشتند. او می‌گوید تا اکنون در حدود ۱۵۰ تن، به‌طور کامل ترک کرده اند، اما بازهم تحت درمان اند و برای‌شان آموزش داده می‌شود که چگونه خود را از ابتلای دوباره به مواد مخدر دور نگه بدارند.
در این مرکز ۷۵۰ معتاد زندگی می‌کنند که در سه مرحله از شهر کابل جمع آوری شده اند. در جمع این ۷۵۰ نفر معتاد، برخی شان از سوی خانواده های شان از ولایات معرفی شده اند. مسوولان شفاخانه می‌گویند، بررسی آن‌ها نشان می‌دهد که ۴۵ تا ۵۰ درصد مریضان شان از ولایات افغانستان هستند و بقیه این افراد در شهر کابل زندگی و خانواده دارند.
اکثر این معتادان، جوانان هستند. ظاهرا تا هشتاد درصد از این افراد، بین سنین ۱۸ الی ۳۵ سال عمر دارند. بر بنیاد اظهارات دکتر کوشان، در حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد این افراد، در خارج از افغانستان معتاد شده اند.
درد آورتر این که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد، دارای تحصیلات عالی هستند و شماری نیز ورزشکار، خطاط و نقاش اند. احمدشاه نقاش در میان‌شان معروف است. او در جوانی، عضو سازمان های کمونیستی وقت بوده و هنر رسامی و نقاشی را از آن زمان فرا گرفته است. تمام تابلوی‌ها و نقاشی‌های روی دیوار دراین مرکز، اثرهای اوست. او اظهار خرسندی می‌کند از این که توانسته دوباره نقاشی و خطاطی کند و به گفته‌ی خودش زیبایی‌های زندگی را، به دیگران معرفی نماید.
خدمات و امکانات شفاخانه
در این شفاخانه در حدود ۳۰۰ نفر مصروف رسیدگی به معتادان مواد مخدر اند. از جمله آن ها، ۱۵۰ نفر داکتران و روان‌شناسان اند. این شفاخانه دارای ۱۵۰ جریب زمین می‌باشد. اداره فارمسی، تیم تداوی مسلکی، خوابگاه، طعام‌خانه، دو میدان فوتبال، سالون ورزشی و همچنان سالون به نام «خانه سبز» از امکانات دیگر این مرکز تداوی معتادان است.
تیم تداوی این مرکز شامل چهار بخش است. بخش معالجوی به لحاظ صحی مریضان را مراقبت می‌کنند. بخش دوم متخصصین روانی و نرس‌ها را شامل می‌شود. بخش سوم مشاورین اجتماعی و در نهایت مشاورین روانی که افراد معتاد را به لحاظ روانی مشوره می‌دهند.
با این حال به گفته‌ی معاون شفاخانه، آن‌ها مصروفیت‌های گوناگون را به خاطر بالا بردن کیفیت تداوی مریضان شان، عرضه خدمات سالم طبی، برنامه‌های ورزشی و سرگرمی های دیگری که این افراد را از فکر دوباره به اعتیاد به دور نگه دارند، ایجاد کرده اند.
در کنار بقیه کارها، این مریضان مسابقات دوش و محافل شب نشینی دارند و نوازنده های شان از دورن همان معتادان اند.
به گفته واحدالله کوشان، آنان ۲۰ جریب زمین را یک گرین‌هوز (خانه سبز) ساخته اند که تمام سبزیجات را حتی در زمستان نیز در آن جا می کارند. این طرح با کمک وزارت زراعت عملی شده است که حدود ۱۵۰۰ تن از مریضان که علاقه به زراعت دارند آن جا به کار گاشته خواهند شد.
مختار پدرام و علی اکبر همکاران این گزارش بوده اند.
افزودن دیدگاه