در افغانستان خبرنگاران مصونیت جانی و شغلی ندارند با این و جود وزارت اطلاعات و فرهنگ طرزالعملی را آماده کرده است که به گفته آنان مصونیت جانی و شغلی خبرنگاران را تامین می کند.
باری جهانی،وزیراطلاعات و فرهنگ امروز در محفل تجلیل از روز آزادی بیان گفت که وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان به همکاری شورای امنیت و نهادهای امنیتی این کشور، پیش‌نویس این طرزالعمل را آماده کرده‌اند و به زودی این طرزاالعمل تصویب و عملی خواهد شدد
مژگان مصطفوی، معین وزارت اطلاعات و فرهنگ در گفتگو باخبرنامه گفت که این طرز العمل به خبرنگاران کمک می کند که وقتی در شرایط حاد و ناامن در یک منطقه جنگی قرار می گیرند، چگونه بتوانند از خود حفاظت کنند و در گزارش دهی از صحنه جنگ، معیار ها و تاکتیک های حرفه ای را رعایت کنند.
بر اساس این طرزالعمل در کابل کمیته مشترک و مرکز هماهنگی و حمایت از خبرنگاران ایجاد خواهد شد و در ولایات نیز ساختارهای مشابه این چنین فعالیت خواهند کرد.
از سوی هم مصوبه‌ای برای مصونیت شغلی خبرنگاران نیز از جانب این وزارت در 22 عقرب سال گذشته تحت نام «مقرره طرز تاسیس و فعالیت های رسانه های همگانی» تصویب شده است.
مقام های وزارت اطلاعات و فرهنگی می گویند که متاسفانه در افغانستان قرار داد که میان کارمند و کارفرما وجود دارد، بر اساس معیار که مقرره وزارت اطلاعات و فرهنگ تعیین کرده است، نیست. به گفته این مقامات اجرایی سازی این مقرره زمانبر خواهد بود.
کاهش چشم‌گیر
با این حال، در روز جهانی آزادی بیان مسوولان کمیته مصونیت خبرنگاران اعلام می کنند که در شـش مـاه اول سـال ۲۰۱۵، این کمیتـه ۳۹ مورد خشـونت و تهدیـد علیـه خبرنـگاران را ثبـت کرده اسـت. ایـن آمـار کاهـش ۴۳ در صـدی را نسـبت بـه شـش مـاه اول سـال ۲۰۱۴ کـه در آن ۶۳ مورد خشونت ثبت شده بود، نشـان میدهـد. در این مدت شش ماه، ۱ نفرخبرنـگار کشـته شـده و چهـار نفـر دیگـر نیـز زخمـی شـده انـد. ۱۹ نفـر لـت وکـوب گردیـده انـد ، ۲ نفـر بازداشـت و ۱۳ تـن دیگـر بـا تهدیـد هـای گوناگـون روبرشـده انـد.
الیاس علمی، مدیر اجرایی کمیته مصونیت خبرنگاران، در گفتگو خبرنامه گفت که بهبـود روابـط کاری خبرنـگاران بـا نهـاد هـای حامـی رسـانه هـا، هماهنگـی بهـتر نهـاد هـای خبرنـگاری بخاطـر دادخواهـی بـرای مصونیـت خبرنـگاران و حمایـت سران حکومـت وحـدت ملـی از خبرنـگاران و ازادی بیـان می تواننـد دلایلـی بـرای کاهـش خشـونت علیـه خبرنـگاران باشد.
از میــان ۳۹ مورد ثبت شده، ۲۸ خبرنــگار توســط منســوبین حکومتــی مــورد تهدیــد و خشــونت قــرار گرفتــه کــه حکومــت را مســوول ۷۲ فیصد واقعـات تهدیـد و خشـونت علیـه خبرنـگاران می سـازد. طالبـان مسـول 12 فیصد خشـونت بـوده، افـراد ناشـناس مسـوئل ۱2 فیصد دیگر بوده و زورمنـدان محلـی مسـولیت 3 فیصد خشـونت هـا را بـر عهـده دارنـد.
خشونت‌های تازه
کمیته مصونیت خبرنگاران اما تهدیدهای سال جدید میلادی را نگران کننده می خواند. آنان می گویند خشونت علیه خبرنگاران در سال جاری خورشیدی چهره تازه به خود گرفته است. به گفته این نهاد، پیش از این، خبرنگاران از طرف مقام های حکومتی با تهدید هایی روبرو بودند، اما در سال جاری مطبوعات افغانستان قربانی های بزرگی را برای آزادی بیان پرداخت نموده است.
اخیرا، پس از چند ماه تهدید طالبان علیه تلویزیون های یک و طلوع، کارمندان گروه رسانه‌ی موبی از سوی طالبان هدف قرار گرفتند. حمله انتحاری به تاریخ ۳۰ جدی، یک موتر حامل کارمندان موبی گروپ را، در غرب کابل هدف قرار داد، که در آن هفت کارمند گروه رسانه ای موبی کشته و ده ها تن دیگر زخمی شدند.
این حمله انتحاری بر خلاف باور عمومی، واکنش گسترده‌ای شهروندان، نهادهای مدنی – حقوق بشری، حکومت و جامعه بین المللی را برانگیخت. شهروندان افغان در نقاط مختلف افغانستان، با شمع افروزی، برگزاری مجالس دعا و فاتحه و اهدای خون به قربیانان و خانواده های آنان، ابراز همدردی کردند.
با این حال آقای باری جهانی در محفل تجلیل از روز آزادی بیان در کابل اما گفت که مواردی از این دست بدون پیگرد باقی نمی ماند.
او همچنان اضافه کرد که کار تحقیقی در مورد ۶۲۵ حادثه خشونت علیه خبرنگاران که در ۱۴ سال گذشته رخ داده، به ریاست سرور دانش معاون دوم ریاست جمهوری جریان دارد و این روند سرعت بیشتر خواهد یافت.
تعهدات بیشتر
عبدالله عبدالله، رییس اجراییه حکومت افغانستان که امروز در محفل تجلیل از روز آزادی بیان سخن می گفت، تاکید کرد که حکومت وحدت ملی در فراهم سازی فضای امن برای فعالیت‌های رسانه‌ای موفقیت چشم‌گیری نداشته است، اما به گفته او تلاش های جدی حکومت افغانستان برای بهبود وضعیت خبرنگاران انجام می شود.
آقای عبدالله تاکید کرد که خبرنگاران جزء از نظام افغانستان می باشد و حکومت این کشور مکلف است از آنان و فعالیت‌های شان پاسداری نماید.
رییس اجرائیه افغانستان در باره پاسداری از آزادی بیان گفت که هیچ اداره دولتی و حکومتی نمی تواند خبرنگار و رسانه‌ای را تحت فشار قرار دهد.
دست‌آورد رسانه‌ای
همزمان با روز جهانی آزادی بیان، تلویزیون طلوع نیوز توانست جایزه بین المللی قهرمان آزادی بیان را به دست آورد. این جایزه به لطف الله نجفی زاده مسول طلوع نیوز در افغانستان اعطاء شد. پس از نشر این خبر، استقبال گسترده ای در محافل داخلی و رسانه ای افغانستان از آن صورت گرفت. بسیاری از کاربران رسانه های اجتماعی به آقای نجفی زاده و خانواده موبی گروپ تبریک گفته و به دست آوردن این جایزه آزادی بیان را دستاورد بزرگ خواندند.
افزودن دیدگاه