صبور افسر سابقهدار پولیس ترافیک کابل است که پاکترین شخصیت سال ١٣٩٢ از سوی شبکۀ افغانى مبارزه با فساد ادارى و ادارۀ افغانى دیدهبان ضدفساد، نام گرفته است. شهروندان و بسیاری از مردم افغانستان او را با صداقت و حرفهایگری کاری میشناسند. اما این صبور کابلی، اکنون بیش از یک ماه است که بر اثر گرد و غبار شهر کابل، با بیماری تنفسی دست و پنچه نرم میکند.
عبدالصبور که ۵۲ سال دارد، شاید مظهر قربانیهایی باشد که یک مرد صادق باید در راستای پیروی از قانون در افغانستان از خود به یادگار بگذارد. او از صبح زود به کار میرود و شام ناوقت به خانهاش که دارای پنج اتاق است و با ۲۸ نفر مشترکا در آن زندگی میکند، بر میگردد.
صبور در جریان دو دهه که به عنوان ترافیک در افغانستان خدمت کرده تنها توانسته یک درجه نظامی ارتقاء نماید. معاش ماهوار او معاد دوصد و شصت و هفت دالر امریکایی میشود. اگر به چهره او ببینیم، سیاه و آفتاب سوخته است، رنگ پوست انگشتان پاهایش از فشار ایستادن و راه رفتن مداوم نیز تغییر کرده است. عبدالصبور که پیوسته از گلودردی به دلیل گرد و خاک و آلودگی هوای کابل رنج میبرد، توانایی پرداخت هزینهی داکتر را نداشته است. اما او حالا بیش از یک ماه میشود که در یکی از شفاخانههای کابل بستری است.
این ترافیک افغان میگوید که داکتران معالجاش به او توصیه کرده اند که دیگر در محیط خاک آلود حضور نداشته باشد زیرا او به بیماری «اسما برانشیب» مبتلا است. به گفته این داکتران در صورتی که فضای تنفسی او پاک باشد، میتواند این بیماریاش به زودی بهبود یابد.
او سی سال است که ترافیک جادههای کابل بوده است. از دروان داکتر نجیب رییس جمهور وقت افغانستان تا داکتر غنی رییس جمهور فعلی، او صبور جاده های کابل است. او میگوید که یگانه علت مریضی او گرد و خاک است که در مدت این همه سال تنفس کرده است. دندانهای پیشروی او از ویسل کردن در این مدت جویده شده است. او میگوید زمان که ویسل میکند، گرد و خاک را کش میکند و همانطوری به سیستم تنفسی اش رسیده است. صبورِ ترافیک میگوید که “داکترها گفته اند که من زود خوب میشوم در صوت که چند وقت استراحت کنم و از بعضی غذاهای که توصیه کرده است، پرهیز کنم.”
او میگوید، تنها دلیل محبوبیتاش در انظار عامه، تعهد و وفاداری به سوگند و وظیفهاش بوده است؛ سوگندی که میگوید پولیس ترافیک همیشه صادق ، خدمتگار وطن و مردم باشد و هیچگاه در برابر فساد سر خم نکند.
عبدالصبور میگوید که انتظاری از کسی ندارد. معاش ماهوارش برایش کافی است. در وظیفهاش غفلت نکرده است و فساد در زندگیاش ریشه ندوانده.
پاکترین پولیس ترافیک
عبدالصبور در سال 1392 به عنوان شفافترین چهره پولیس ترافیک سال انتخاب شد و مورد تقدیر بزرگان قدرت سیاسی این کشور قرار گرفت. او در مدت خدمتاش به عنوان ترافیک بیش از سی عدد تقدیرنامه دریافت کرده است.
او در زمان دکتر نجیب الله به خاطر فعالیتهای خوباش مکلیتی را از دولت افغانستان دریافت کرده است. اما به گفته صبور، مکلیتاش به خاطر وظیفهاش غصب شد اما زمانی که همزمان با بشردوست جزو پاکان این سرزمین انتخاب گردید، در مصاحبههای تلویزیونی رمضان بشردوست عضو مجلس نمایندگان از مکلیت غصب شده او سخن زده است. این موضوع باعث شد تا به گفته صبور، شهردار وقت کابل، مکلیتی دیگری را در دشت بدوله برایش اختصاص دهد و حدود یک صد هزار افغانی نیز برای آغاز کار خانه او نیز جمعآوری شده بود.
صبور میگوید به دلیل نداشتن پول، نتوانسته است کارهای خانه خود را از مرحله سنگ کاری پیشتر ببرد. او به خبرنامه میگوید، معاشی که از دولت میگیرد تنها کفایت خانه و زندگی روزمرهاش را میکند، زیرا ماهانه تنها 18 هزار و شش صد افغانی معاش دریافت میکند.
صداقت و وظیفهشناسی صبور ترافیک سبب شده که عمر داوودزی وزیر داخله پیشین، از کارهای او تقدیر کرده و در کنار اهدای تقدیر نامه و 20 هزار افغانی به او رتبه تورنی نیز داده است.
مریضی صبور
صبور شیرزاد میگوید که مریضی گلو دردی و تنفسی او، پیش از سال 1392 زمان که پاکترین پولیس سال شود، برایش پیدا شده بود. گرچند در آن در زمان که پاکترین چهره پولیس سال شد، دولت او را برای تداوی به هند روان کرد و در آنجا بستری شد و کمی بهبود پیدا کرد؛ اما دو سال میشود که دوباره این گلو دردی سراغ او را گرفته است.
داکترها به صبور گفته اند، زمانی خوب میشود که دیگر با گرد و خاک سر و کار نداشته باشد و از غذایهای ترش و تند استفاده نکند.
صبور ترافیک به خبرنامه میگوید: “حدود یک و نیم ماه میشود که سر کار نرفتهام، اما طوری به نظر میرسد که گویا سالها شده که چهار راهی زنبق نرفته و برای موترها ویسل نزده ام.”
او تاکید میکند که خودش در خانه است اما دلش در چهار راهی زنبق در حال رهنمایی رانندگان شهر. او 18 روز در یکی از شفاخانههای شهر کابل بستری بوده است و حالا حدود یک ماه است که در خانه به سر میبرد.
زندگی گذشته صبور
صبور در دهه چهل خورشیدی در ولایت ننگرهار به دنیا آمده است. به گفتهی خودش در زمان داوود خان 13 سال عمر داشته است و اکنون 55 ساله است. صبور به قول خودش از مشرقی است و زمانی که به کابل آمده بود، شش سال عمر داشته است. آن وقت پدرش خیاط بود و در منطقه قلعه کاشف کمپنی در ناحیه پنجم شهر کابل بزرگ شده و درس خوانده است.
9 برادر داشته و یک خواهر؛ اما سه برادرش را یکجا با پدرش در جنگ از دست داده است. او حالا پنج برادر دارد. چهار برادرش زن و فرزند دارد و به جز یک برادرش که معیوب است و مجرد زندگی میکند. صبور 17 ساله بود که پدر و سه برادرش را از دست داد.
صبور بعد از ازدستدادن پدر و سه برادرش به کورس مجاهد در پل باغ عمومی، به عنوان تایپست کار میکرده است. صبور میگوید، من آنجا تایپ با کمپوتر را یاد گرفتم. زمانی که شهادت نامهام را از مکتب گرفتم و در بست ششم در ارتزاق سیلو به عنوان تایپست مقرر شدم.
پیش از این که پولیس ترافیک شود، دروه عسکری خود را در حوزه پنچم امنیتی کابل سپری کرده و در سن 25 سالگی ترخیص شده است. زمانی که اداره ترافیک اعلانی نشر میکند که افرادی را جلب میکند، صبور با اسناد دست داشتهاش به اداره ترافیک رفته و کورس ترافیکی را پشت سر کرده است.
صبور به دلیلی عشقی که به شغل ترافیکی داشته است با انتخاب خودش این شغل را انتخاب کرده است. او بعد از فارغ شدن از آموزش ترافیکی، کارهایش را شروع میکند و برای اولین بار کارش را به عنوان ترافیک در ولایت پروان آغاز میکند و سه سال در آنجا کار کرده است.
در ششم عقرب سال 1372 وظیفهاش از پروان به کابل تبدیل میشود و در تولی سوم تعیین بست میگردد. نخستین بار کارش را در منطقه ده افغانان شهر کابل آغاز کرده است. چهار راهی هوتل سرینا، پروان دوم و سپس در زمان طالبان به چهار راهی انصاری منتقل میشود.
اما صبور از کارش در دوران طالبان خیلی راضی نیست، هر چند با او با احترام برخورد میشود؛ اما طالبان چهار ماه معاش او را وقتی از کابل فرار میکنند، با خود میبرند. این چهار ماه معاش، تمام دار و ندار صبور ترافیک بود که او را با مشکل فقر رو به رو میسازد. اما با آمدن رییس جمهور کرزی فصل جدیدی از زندگی صبور آغاز میشود.
صبور میگوید: ” اگر زمان مجاهدین بود اگر دوران روسها و اگر حکومت داکتر نجیب و کرزی، در تمام وقت من ترافیک بودم و به این وظیفهام عشق ورزیده ام.” صبور در دهه هفتاد خورشیدی، به دلیل کم بودن معاشاش، در کنار کار ترافیکی، صبح وقت تا ساعت هفت یا هشت، روزانه بین 400 تا 600 عدد خشت میزند، تا بتواند زندگی خود و خانوادهاش را بگذارند. با وصف این اما هرگز افغانستان را ترک نکرد.
زندگی فعلی صبور
صبور اکنون در سرک چهل متره چهار راهی قنبر، زندگی میکند. هر کس در این منطقه خانه او را بلد است و از هر کسی که پرسیده شود آدرس خانه صبور ترافیک را میداند. خانه کهنه و گلی در یکی از پس کوچههای ناحیه پنجم شهر کابل.
اما این خانه از صبور نیست. این ترافیک محبوب در خانه مادرش زندگی میکند. چهار دیواری گلی که در زمان انقلاب به قول او، بهای خون پدر و سه برادرش، شهیدش از سوی دولت برای آنها داده شده است.
ساختن این خانه نیز او را قرضدار کرده است، تا جای که تا همین یک سال پیش نیز پول قرض این خانه را به مردم پرداخته است. صبور ترافیک تنها یک سال است که بدهکاری خانه مادرش را تمام کرده است.
این ترافیک صاحب پنج فرزند است. سه پسر و دو دختر. پسر کلان او 23 سال عمر دارد و فارغ صنف دوازدهم است. تمامی فرزندانش درس میخوانند. یک دخترش قاری قرآن است و در یک مدرسه دینی درس تجوید قرآن میدهد.
تنها آرزوی صبور ترافیک، فراهم ساختن زندگی راحت برای فرزندانش است که خیلی سخت به نظر میرسد…
نصیر فیضی همکار این گزارش بوده است.